Kempen & Company – Speciale editie PAN Amsterdam 2005 – In het Spoor van Gauguin
De kunstcollectie van Kempen & Company bevat naast meubelobjecten uit vervlogen tijden ook werk van hedendaagse kunstenaars. Eén van hen is de Haagse kunstschilder Maria Neefjes.
In de Zonnezaal van Kempen & Co, de grootste vergaderzaal van de bank, hangen twee doeken van de kunstenaar Maria Neefjes, die allebei uit 1990 dateren. Ze ziet haar werken na jaren voor het eerst terug, maar vertelt erover alsof ze gisteren pas de finishing touch heeft aangebracht.
“Ik maak landschappelijke schilderijen, ook wel met mensen erop, maar altijd een slag vertaald.”
Al heel jong wist Maria Neefjes wat ze wilde worden. Waar leeftijdgenootjes droomden van een conventionele carriere stond het voor haar vast dat ze zou gaan schilderen.
“Overal en altijd zat ik om me heen te kijken en probeerde ik wat ik zag via mijn handen in beelden te vertalen.”
“De professionbele kunstenaar kan dat moment van inspiratie heel geconcentreerd en observatief terughalen”
Die drang tot schilderen is nooit meer overgegaan. Maria Neefjes werkt iedere dag, zomer en winter. Op reis gaan altijd een schetsboek en een schriftje mee, waarin zij nieuwe indrukken en landschappen in snelle lijnen vastlegt en soms ook woorden optekent om daarmee later, eenmaal thuis, die inspirende momenten in haar herinnering terug te roepen. Want ze heeft de concentratie en de stilte van haar Haagse atelier nodig om te werken. Het kenmerkende verschil tussen een zondagsschilder en een professioneel kunstenaar?
“De kunstenaar kan dat moment van inspiratie heel geconcentreerd en observatief terughalen en bekijkt met een zekere distantie wat er visueel mee te doen is.”
Credo
In haar manier van werken is Maria Neefjes beinvloed door Paul Gauguin. Het credo van de Franse impressionistische kunstschilder dat elke plek in een schilderij belangrijk is, spreekt haar aan.
“Er was bij Paul Gauguin geen sprake van een achtergrond die dienstbaar is aan een voorgrond die het verhaal vertelt. Dat wil ik ook in mijn eigen werk. Alles op het doek is belangrijk, onderdelen moeten elkaar aanvullen of meenemen in een zekere vaart, maar elkaar niet beconcurreren. Wat ik verder in Gauguin bewonder, is zijn vermogen om grote, bijna abstracte doeken toch aan hun details te laten toekomen. Een goed schilderij heeft niet alleen de grote lijn, maar zoemt hier en daar in op details”.
In de werken die Kempen & Co van Maria Neefjes heeft aangekocht, zijn de details onder andere te zien in het “schrift”, de manier waarop er geverfd is.
“Ik werk in mijn doeken met gelaagdheid en door die transparante lagen ontstaan dan nieuwe kleuren”.
Wijzend naar het werk met de gele tinten “Het Huis”, zegt Maria Neefjes:
“Dat geel is echt de kleur van God, een soort goud. In het centrum staat een Gelukkig Huis van waaruit je de wereld in dwaalt. Zo zou een huis moeten zijn, als een uitvalsbasis waar je steeds naar terugkeert en waar je steeds weer dingen toelaat. Het andere doek, “Citadel” genaamd, is veel ernstiger. Het gaat ook over een plek van waaruit je leeft, maar het is beschermder en bijna onneembaar, zoals een citadel ook moet zijn”.
* * * Kempen & Company – Special edition PAN Amsterdam 2005 – In the footsteps of Gauguin
The art collection of Kempen & Co contains items of furniture from the past and work of contemporary artists. One of them is the painter from The Hague Maria Neefjes. Two works of Maria Neefjes, both dating from 1990, hang in the Zonnezaal or Sun room of Kempen & Co, the largest of the bank’s conference rooms.
She sees her work again for the first time in years, but talks as if she put the finishing touches to them only yesterday. “I make landscape-like paintings, sometimes with people in them, but always slightly refracted.” From an early age onwards Maria Neefjes knew what she wanted to be. While contemporaries dreamt of conventional careers, for her it was obvious that she would paint.
“I was always looking everywhere around me, trying to convert what I saw, through my hands, into pictures.”
“The professional artist can retrieve that moment of inspiration in a highly concentrated and observing way”
The urge to paint never left her. Maria Neefjes works every day summer and winter. When she travels her sketchbook and notebook always accompany her recording her impressions and landscapes with quick strokes and sometimes words which can recall to mind those moments of inspiration once she returns. She needs the concentration and tranquillity of the Hague studio to be able to work. The defining difference between an amateur and a professional artist? “The artist can recapture that moment of inspiration in a highly concentrated and observing way and can look with a certain distance at what you can do with it visually.”
Credo
Neefjes has been influenced in the way she works by Paul Gauguin. The credo of the French impressionist painter, that each spot in a painting is important, appeals to her. “In Gauguin there was no question of a background being subservient to a foreground that relates the story. That’s what I want to achieve in my own work. Everything on the canvas is important; the individual parts must complement one another or carry each other a long with a certain velocity without upstaging each other. What I also admire in Gauguin is the ability to allow the details a life even in large, almost abstract canvases. A good painting has not only a major line but zooms in as well on the details”.
In the works Kempen & Co has acquired from Maria Neefjes the details are to be seen for one thing in the “writing”, the way the work has been painted. “I work with layers on my canvases and through those transparent layers new colours arise”.
Pointing to the work in shades of yellow “Het Huis” (The House), Neefjes says: “that yellow is really the colour of God, a kind of gold. In the centre there is a Happy House from where you wander into the world. That’s how a house should be, a house which is a kind of base camp to which you keep returning and where you keep on allowing things to happen. The other work called “Citadel” is much more serious. This is about a place where you live, but it is more protected and practically impregnable, like a citadel should be”.